Ailə psixoterapiyası
Ailədə və ailə münasibətlərinin optimallaşdırmasında ailənin köməyi ilə pasiyentin müalicəsinə yönəlmiş psixoterapevtik konsultasiyaların və metodların kompleksidir.
Kəkələmə uşaqlarda daha çox 2–5 yaşda müşahidə olunur və rəqabətnitq və dillərinin intensiv inkişaf etdirilməsi prosesi çıxır. Bu uşağın düşünmə sürəti danışıq imkanlarını üstələdikdə nitqin axıcılığında pozulmalar baş verə bilər. səs və heca təkrarları, uzatmalar və tqdə qısa bloklanmalar müşahidə olunur.
Uşaqlıq nəticəsində yaranan kəkələmənin bir hissəsi zaman keçdikcə zəifləyir və ya tədricən aradan qalxır. Xüsusilə erkən yaşlarda başlayan və qısa müddət ərzində davam edən kəkələmə onlara qalıcı xarakter daşımır. Nitq mexanizmləri yetkinləşdikcə və motor nəzarəti inkişaf etdirdikcə nitqin axıcılığı normallaşa bilər. Bununla belə, kiçik uşaqlarda kəkələmə daha uzun müddət davam edə və sabitləşə bilər. Ailədə kəkələmə halları, kəkələmənin 4– yaşdan sonra da davam etməsində, uşaq cinsinə mənsub olması və əlavə qorunma məntəqələrinin mövcudluğu kəkələmənin davam etdirmə riskini artıran amillər.
Zamanla kəkələmənin dəyişməi dəyişkən ola bilər. Gərginlik sosial, yaşayış, qorxu və yeni mühitlərdə kəkələmə artdığı halda, rahat və təhlükəsiz mühitdə nitqiniciliyi daha stabil ola bilər. Bu dəyişkənlik uşağın emosional vəziyyəti və ətraf mühitlə sıx bağlıdır.
Kəkələmənin simptomları hansılardır?
Nitq fasilələri, sözlərin və ya hecaların təkrarlanması və uzadılması, danışarkən tərəddüd və səsdəki gərginlik kəkələmənin simptomlarındandır.
Ümumiyyətlə, kəkələmənin simptomlarına aşağıdakılar daxildir:
- Bir sözə, ifadəyə və ya cümləyə başlamaqda çətinlik.
- Nitq zamanı qeyri-iradi fasilələr
- Səslərin, sözlərin və hecaların təkrarlanması.
- Danışarkən tərəddüd edir
- Sözlər arasında keçid edə bilməmək.
- Nitq və tənəffüs problemləri zamanı gərginlik hissi
- Danışarkən gözlər sürətlə hərəkət edir və titrəyir.
- Dodaqların titrəməsi
- Ünsiyyət qurma qabiliyyətinin məhdudluğu
- Üz tikləri və sıxılmış yumruqlar
Əgər yuxarıda sadalanan simptomlar xüsusilə uşaqlarda çox rast gəlinirsə, kəkələmənin sonrakı həyatlarda da davam etməsinin qarşısını almaq üçün psixoloqa müraciət etmək vacibdir.
Kəkələminin növləri hansılardır?
Kəkələmə üç növə bölünür: inkişaf kəkələməsi, davamlı kəkələmə və qazanılmış kəkələmə.
- Kəkələmə növləri daha ətraflı şəkildə aşağıdakı kimi sadalanır:
- İnkişaf kəkələməsi: Neyroinkişaf pozğunluğu olan inkişaf kəkələməsi beyin quruluşunun gözləniləndən fərqli şəkildə inkişaf etməsi zamanı baş verir. Bu vəziyyət adətən uşaqlıq dövründə başlayır.
- Davamlı kəkələmə: Davamlı kəkələmə uzun müddət davam edən və yetkinlik yaşına qədər davam edən bir kəkələmə növüdür.
- Qazanılmış kəkələmə: Qazanılmış kəkələmə beyinə təsir edən bir problemdən, eləcə də zədədən qaynaqlana bilən bir kəkələmə növüdür.
Kəkələmənin gedişatına kömək gücü təsir göstərir. Nitq-dil müalicəsi, ailənin dəstəkləyici və təzyiqsiz yanaşması, həmçinin uşaq emosional təhlükəsizliyinin qorunmasına kömək edir. Kəkələmə uzun müddət davam etməkdədir və ya uşaq və ya sosial və əlaqəli fəaliyyətlərə mane, mütəxəssisə müraciət etmək məqsədəuyğundur.
Ailədə və ailə münasibətlərinin optimallaşdırmasında ailənin köməyi ilə pasiyentin müalicəsinə yönəlmiş psixoterapevtik konsultasiyaların və metodların kompleksidir.
Art-terapiya və ya təsviri sənət terapiyası musiqi, rəsm, hərəkət-rəqs, ədəbiyyat kimi sənət növləriylə həyata keçirilən terapiya növüdür.
Müxtəlif həyat vəziyyətləri, personajlar, əşyalar və heyvanlar olan şəkillərdir
Psixologiyanın çoxsaylı sahələrindən biri olub ən çox öyrənilən ixtisas sahəsidir. Psixologiyanın bu qolu, prenatal dövürdən yetkinlik yaşına qədər olan müddətdə zehnin inkişafı və davranışları öyrənir.
Düşüncələri, inancları və davranışları bir-birinə bağlamağa yönəlmiş psixoloji müalicə formasıdır.
Direktor
Uşaq ve yeniyetmələr üzrə psixoloq